กฎที่ไม่ได้มีไว้กด

Posted by

ปัญหาเรื้อรังของสังคมไทยคือการหลับหูหลับตาเชื่อว่า คนทำตามกฎ = คนดี โดยไม่มีการตั้งคำถามต่อความจำเป็นของกฎนั้นแต่อย่างใด ซึ่งในเมื่อตั้งคำถามไม่ได้ ผู้คุมกฎก็ไม่สามารถเอากฎนั้นมาอ้างได้ว่ามันดีจริง

ตัวอย่างง่ายๆ เลยนะ คือเรื่อง กฎทรงผมและเครื่องแบบนักเรียน ที่ครูมักจะเอามาอ้างว่า “ฝึกระเบียบวินัย” บ้าง “เสริมสร้างความเท่าเทียม” บ้าง แต่ในเหตุผลเหล่านั้น ไม่มีข้อไหนเลยที่บอกว่า “ถ้าเด็กทำตามกฎนั้น เขาจะได้ประโยชน์อย่างไร” แค่อธิบายให้เด็กเข้าใจโดยแจ่มแจ้งได้ว่า เขาแต่งชุดเครื่องแบบกับทำผมถูกระเบียบแล้วเขาได้ประโยชน์อะไรจริงๆได้ เราเชื่อว่าเด็กทุกคนก็ทำตาม

เอาแค่เรื่องเครื่องแบบ ครูจำนวนมากอธิบายไม่ได้ แต่กลัวเสียหน้าว่าตัวเองโง่ ก็เลยต้องลงโทษเด็ก เพื่อคงอำนาจตัวเอง และอ้างอย่างขอไปทีว่า “ฝึกวินัย” ไม่แปลกที่ครูเหล่านั้นยังคงนิยมการตีเด็ก เพราะการตีเด็กเป็นเครื่องเติมเต็มอำนาจเพียงอย่างเดียวที่เหลืออยู่ หลังจากที่ครูเหล่านั้นพบว่าการทำตัวเป็นผู้สอนอย่างมืออาชีพและการทำตัวเป็นผู้ใหญ่ที่น่าเคารพจากใจจริงเป็นความสามารถที่ยากเกินกว่าชาตินี้จะมีปัญญาไปถึง

เมืองไทยมีกฎระเบียบที่ไม่สามารถอธิบายประโยชน์ให้แก่ผู้ใต้บังคับบัญชาเยอะมาก แล้วกลายเป็นเครื่องเสริมสร้างอำนาจให้กับผู้คุมกฎ โดยที่ผู้คุมกฎเหล่านั้นก็ไม่ได้มีความเข้าใจลึกซึ้งแต่อย่างใดว่ากฎมีไว้ทำไม นอกจากเอาไว้อวดอ้างอำนาจกับอัตตาตัวเอง ซึ่งสุดท้ายกฎที่ไม่ได้คิดมารอบคอบพอ เมื่อถูกบังคับใช้ไปเรื่อยๆ มันจะกลายเป็นตัวบ่มเพาะอำนาจนิยมในสังคมไปในท้ายที่สุด

แน่นอนว่า สังคมที่ดี คือสังคมที่คนปฏิบัติตามกฎ และกฎที่ดีคือกฎที่เขียนเพื่อประโยชน์ของผู้มีอำนาจน้อย ไม่ใช่เสริมพลังให้ผู้มีอำนาจมากกว่าใช้กฎมากดหัวคนอื่น

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Twitter picture

You are commenting using your Twitter account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s