Posted by คนสูงอายุแววตาเลื่อนลอย นั่งอยู่ที่เก้าอี้ให้ลูกหลานดูแล แต่บทจะอยากเดิน ก็ลุกหายไปไหนก็ไม่รู้ สร้างความหวาดวิตกให้คนรอบตัว นั่นคือภาพของผู้ป่วยความจำเสื่อม ที่ใครต่อใครคุ้นตา แต่จำเป็นด้วยหรือที่ต้องทำให้พวกเขาเหล่านั้นรู้สึกด้อยค่า ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ และใช้ชีวิตในห้องสี่เหลี่ยมแคบๆ ในบ้านลูกหลาน หรือบ้านพักคนชรา
ทำไมเราถึงไม่ลองทำให้คนเป็นอัลไซเมอร์ใช้ชีวิตได้เหมือนปกติกันบ้างล่ะ? นี่คือสิ่งที่สาวชาวดัตช์ Yvonne van Amerongen ตั้งคำถาม
เธอเคยทำงานเป็นผู้จัดการของสถานพักฟื้นผู้สูงวัย (Nursing Home) สถานที่ที่ลูกหลานของผู้ป่วยอัลไซเมอร์ขั้นรุนแรง พาคนมาฝากให้ Nursing Home ช่วยเหลือ ให้ที่ดังกล่าวเป็นบ้านหลังสุดท้ายก่อนที่ผู้ป่วยจะสิ้นลม
ในแต่ละวัน เธอต้องเผชิญปัญหาผู้ป่วยความจำเสื่อมร้องโวยวายอยากจะกลับบ้าน บางคนออกเดินไปโน่นนี่นั่นอย่างไร้จุดหมาย บางคนเอาแต่นั่งหดหู่ซึมเศร้าไม่ทำอะไร บรรยากาศแบบนี้ ทำให้ Yvonne รู้สึกสะเทือนใจ เพราะเธอรู้ดีว่านั่น “ไม่ใช่บ้าน” และอยากทำอะไรสักอย่างเพื่อคนเหล่านั้น
และนั่นคือที่มาของ Hogeweyk Village เมืองเล็กๆ แถบชานเมืองใกล้กรุงอัมสเตอร์ดัมส์ ที่เปิดอย่างเป็นทางการในปี 2009 เมืองนี้ออกแบบมาเพื่อให้คนเป็นอัลไซเมอร์ใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงกับปกติ แนวคิดนี้คล้ายกับสวนสนุกเมืองจำลอง Kidzania แต่เปลี่ยนจากเด็กเป็นผู้สูงอายุ
หมู่บ้านดังกล่าวมีประชากรสูงวัยผู้อยู่ในภาวะความจำเสื่อมขั้นรุนแรงอยู่ 152 คน แต่ละคนจะใช้ชีวิตภายในบ้านพักที่แบ่งห้องส่วนตัว 5–6 ห้องจำนวน 23 หลังคาเรือน ซึ่งบ้านแต่ละหลังจะตกแต่งต่างกันไปตามรสนิยมของผู้อยู่ และมีสิ่งปลูกสร้างที่เปิดทำการแบบเมืองจริงๆ ทั้งร้านอาหาร, ซุปเปอร์มาร์เก็ต, โรงเรียนสอนทำอาหาร, โรงเรียนสอนศิลปะ, ที่ทำการไปรษณีย์
คนที่ดูแลสถานที่เหล่านั้นที่จริงก็คือเจ้าหน้าที่พยาบาลที่สวมทบาทต่างๆ พวกเขาเป็นทั้งรูมเมท, เพื่อนบ้าน, คนขายของ และพนักงานร้านค้า เพื่อคอยดูแลคนเป็นอัลไซเมอร์ตลอด 24 ชั่วโมง อย่างเช่นเวลาทำอาหาร เจ้าหน้าที่พยาบาลที่รับบทเป็นเพื่อนบ้านก็จะเตรียมอาหารแล้วให้ผู้ป่วยอัลไซเมอร์คอยช่วยเล็กๆ น้อยๆ แต่ก็จะมีวิธีการพูดที่ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าพวกเขาเป็นคนลงมือทำอาหารทั้งหมดด้วยตัวเอง เพราะ “สาร” สำคัญของการอยู่ในหมู่บ้านนี้ ต้องไม่มีใครรู้สึกว่าตัวเองกำลังป่วยและไม่รู้ว่าคนรอบตัวเขาคือผู้ดูแล
อย่างไรก็ดี สตาฟฟ์ทุกคนถูกเทรนมาให้บอกความจริงกับผู้ป่วยเสมอว่าพวกเขาอยู่ในสถานพยาบาล “ถ้าถูกคนเหล่านั้นถาม”
นอกจากนี้ เพื่อความปลอดภัย กล้องวงจรปิดถูกติดไว้ทุกมุม ทั้งในบ้าน และพื้นที่ส่วนกลางทั้งหมด ป้องกันปัญหาคนเหล่านั้นเดินหายไป รวมไปถึงตรวจดูว่าใครมีพฤติกรรมก้าวร้าวซึ่งเป็นผลข้างเคียงของอาการป่วยหรือไม่ ถ้าเกิดขึ้นที่ศูนย์จะเรียกผู้ดูแลซึ่งแสตนด์บายไว้ตลอดวันเข้ามาช่วยเหลือทันที
ภายใน Hogeweyk Village ผู้อยู่อาศัยในแต่ละวันจะตื่นขึ้นมา ซื้อของที่ซุปเปอร์มาร์เก็ต แล้วเอามาทำอาหารกิน ตกบ่ายออกไปเดินเล่นในสวนสาธารณะ ตอนเย็นไปเข้าคลาสเรียนดนตรีบ้าง หรือไม่ก็ไปทำผมเสริมความงาม ตกเย็นก็ดินเนอร์กับเพื่อนๆ หรือญาติๆ ทุกคนมีความสุขไม่มีใครรู้สึกถึงอาการความจำเสื่อมของตัวเอง
หลายคนมองว่าสถานพักฟื้นผู้สูงอายุแห่งนี้กำลังหลอกคนไข้ของตัวเอง แต่ Yvonne แย้งว่าเธอไม่ได้หลอก แต่สมองของคนเหล่านั้นเห็นโลกต่างจากเรา การสร้างโลกใบใหม่นี้ทำให้คนเป็นความจำเสื่อมสามารถใช้ชีวิตกับโรคที่เขาเผชิญได้ดีขึ้น จากผลสำรวจพบว่าคนในเมืองจำลองนี้มีสุขภาพแข็งแรง กินอิ่มนอนหลับ และมีอายุยืนยาวกว่าคนที่อยู่บ้านพักคนชราทั่วๆไป
จากความสำเร็จนี้ทำให้หลายๆ ประเทศในยุโรปเริ่มสร้าง Nursing Home ที่คล้ายคลึงกัน แต่ยังไม่มีที่ใดสามารถสร้างเมืองที่สมบูรณ์ในตัวได้แบบ Hogeweyk
สถานพักฟื้นแห่งนี้ประสบความสำเร็จอย่างโดดเด่นได้ เพราะรัฐบาลเนเธอร์แลนด์สนับสนุนอย่างจริงจัง ทั้งการออกทุนสร้างเกือบ 20 ล้านยูโร และช่วยประชาชนออกเงินค่าใช้บริการ 60% ทั้งๆ ที่ความจริงแล้ว ที่นี่ไม่ได้เก็บค่าใช้บริการแพงกว่าบ้านพักคนชราที่อื่นเลย
สิ่งที่เมืองเล็กๆ แห่งนี้ทำคือการคืนชีวิตให้ผู้ป่วย ทำให้คนเป็นโรคที่ไม่มีวันรักษาให้หายได้ใช้ชีวิตอย่างอิสระและปลอดภัยตาม Free Will ของพวกเขา หลุดจากกรอบเดิมๆว่าเป็นคนไข้อนาถาที่ทำอะไรไม่ได้เกินไปกว่ารอรับการช่วยเหลือจากคนอื่น
อัลไซเมอร์คือความลับที่ไม่มีใครหยั่งถึง ในปัจจุบัน ความรู้ในการรักษาโรคนี้มีน้อยกว่าโรคมะเร็งด้วยซ้ำ ทั้งๆ ที่โลกกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ระหว่างรอการค้นพบครั้งใหญ่ด้านการแพทย์ อย่างน้อย Hogeweyk Village คือหนึ่งในหนทางรับมือกับโรคสมองเสื่อมที่มีประสิทธิภาพและอยากให้รัฐบาลหลายๆ ประเทศเข้าไปศึกษาเพื่อต่อยอดไปยังประเทศตัวเอง
ที่มา
THANYANAN 